Mikel Etxarii - Szanowany na świecie autorytet w dziedzinie taktyki piłki nożnej, wykładowca przedmiotu Taktyka w Hiszpańskiej Szkole Trenerów, trener w SD Eibar i Real Sociedad, dyrektor ds. Szkolenia w Deportivo Alaves, autor wielu publikacji i książek, skaut w West Bromwich Albion, a obecnie selekcjoner Reprezentacji Kraju Basków.
--------------------------------------------------------------
Wojciech Makowski: Witaj Mikel. W Hiszpanii uczysz trenerów taktyki. Powiedz jakich środków do tego używasz? Analizujecie wspólnie mecze na żywo lub przy pomocy materiału wideo? Czy może są to zajęcia praktyczne na boisku? A może jeszcze jakieś inne sposoby?
Mikel Etxarri: Są trzy poziomy kursów: A, B oraz PRO. Na przedmiocie z taktyki prowadzimy zarówno zajęcia teoretyczne jak i praktyczne. Mamy przeznaczone treści dla każdego poziomu. Na poszczególnych etapach umieszczamy odpowiednie zawartości, które trenerzy-edukatorzy realizują w określonych tematach: podstawy taktyki w defensywie i ofensywie, filozofia gry, obserwacja gry, systemy, taktyki, metodologie treningu, style i modele gry etc.
W.M.: Jaki sposób polecisz trenerom, aby sami(poza kursami) doskonalili swój warsztat w tej dziedzinie?
M.E.: Polecam trenerom, żeby byli obserwatorami gry, wyłapywali udane działania oraz błędy podczas meczu, opisywali i definiowali to, przygotowywali metodologię treningu dla poprawy gry. Zwracam jednak uwagę jeszcze raz: należy obserwować grę i możliwe rozwiązania, i to nie tylko w strefie, gdzie znajduje się piłka. Ważne jest także, aby przewidywać wydarzenia, które mogą mieć miejsce na boisku. Kolejną rzeczą jest wymiana wiedzy i spostrzeżeń z innymi trenerami.
W.M.: Co według Ciebie powinno być priorytetem w nauczaniu piłki nożnej w młodszych kategoriach wiekowych(U7-U12)? Bardziej aspekty techniczne czy może na przykład taktyka indywidualna, a pod koniec tego okresu taktyka grupowa? A może jeszcze coś innego?
M.E.: Każdy z wymienionych aspektów uważam za istotny. Główny celem w przypadku futbolu jest szkolenie wszechstronne. Technika, taktyka, przygotowanie fizyczne, psychologia połączone z właściwym wychowaniem człowieka jako istoty ludzkiej są istotne w przypadku szkolenia piłkarzy. W każdym razie, biorąc pod uwagę fakt, iż technika, przygotowanie fizyczne i psychologia są szczególnie związane z danym graczem, osobiście przykuwam dużą uwagę do taktyki. Wynika to z tego, że taktyka sprawia, że rozumiemy grę, co jest czynnikiem kluczowym w procesie wydajnego uprawiania tego zawodu.
W.M.: Na stronie internetowej konferencji, na której wystąpisz w Polsce (http://www.footballconference.pl/) czytamy, że jesteś mentorem obecnych trenerów PSG oraz Deportivo La Coruna. Kiedy ich uczyłeś?
M.E.: Obaj byli zawodnikami, których trenowałem. Unai był ze mną 4 lata w Real Sociedad, 3 z nich w drugiej drużynie i następnie utrzymywaliśmy kontakt na zasadzie konsultacji czy wymiany informacji.
Gaizka natomiast grał 2 lata z nami w Real Sociedad, a następnie robił trzeci stopień trenerski(najwyższy) ze mną w roli wykładowcy od taktyki i strategii.
W.M.: Wróćmy do taktyki. Ile czasu i w jakich formach poświęcałeś na analizę gry z drużyną pracując jako trener Eibar i Real Sociedad? Jak często i w jakich formach pokazywałeś to zawodnikom? Analiza przedmeczowa, pomeczowa, indywidualna?
Różnie w obu przypadkach. W Eibar mieliśmy mniej możliwości i analizy robiłem z meczów, w których mogliśmy zobaczyć rywala tydzień wcześnie na żywo. Korzystałem też z notatek zebranych od znajomych trenerów, z którymi wymienialiśmy się informacjami przez telefon.
Zawodnicy byli informowani w czasie treningów w tygodniu, w szczególności w dniu, w którym robiliśmy trening najbardziej zbliżony do meczu. W naszym przypadku była to środa. Następnie wplataliśmy informacje w nasze treningi w kolejne dni, by na koniec urządzić pogadankę przed meczem. Dokładnie 2,5 h przed jego rozpoczęciem w sali hotelu, znajdującego się w pobliżu stadionu.
W Realu Sociedad było to już robione dużo bardziej profesjonalnie. Mieliśmy już dostępne materiały wideo z wszystkich meczów swoich i rywala, dzięki czemu przekaz informacji zawodnikom był dużo bardziej efektywny, ale metodologia była ta sama. Analiza robiona była na podstawie poprzednich meczów rywala. Rozmawialiśmy o tym jakie będą nasze intencje w grze. Następnie w pierwszym treningu pomeczowym, analizowaliśmy naszą grę. Polegało to na wykrywaniu naszych powodzeń oraz błędów, przygotowaniu działań poprawiających naszą grę i planowaniu zawartości treningowych. Analiza przedstawiana była w grupie, a także na spotkaniach indywidualnych z zawodnikami.
Podzielę się z tobą moim protokołem, który jest przewidziany do mojej książki o Taktyce w treningu i meczu. Mówi on o treściach, jakie powinny być zawarte na odprawie przedmeczowej.
TREŚCI:
-Przedstawienie lub potwierdzenie składu wyjściowego oraz listy osób zajmujących strefę zmian
-Potwierdzenie taktyki zespołu, którą chce się zastosować w czasie meczu
-Poinformowanie naszych zawodników według uznania o mocnych i słabych stronach rywala, dając wskazówki w jaki sposób przeciwstawiać się tym mocnym stronom oraz wykorzystywać te słabe.
-Możliwość przedstawienia informacji o składzie rywala lub nie oraz o jego mocnych i słabych stronach powinna być przeanalizowana przez trenera i jego współpracowników przed odprawą. Zbytnie skupienie się na rywalu w czasie analizy może być źle zinterpretowane przez zawodników. Istotne jest zatem wybranie tej części informacji, którą warto zakomunikować.
-Przekazanie formy w jakiej chcemy, aby wyglądała taktyka naszego zespołu w sposób jasny i czytelny, odnosząc się do każdego zawodnika z naszej drużyny. Informujemy go czego od niego oczekujemy, aby przynosiło to korzyść drużynie.
-Bardzo ważne jest przeanalizowanie błędów łatwiejszych do popełnienia przez osobę, szczególnie, gdy uczestniczy w meczu. Robi się to po to, aby przewidzieć te błędy i je unikać. Przykłady:
-Wskazanie sposobów na unikanie tych błędów we własnej drużynie i wykorzystanie tych, które popełni przeciwnik
-Przypomnienie, że w piłce nożnej właściwe wykorzystanie małych detali zbliża do osiągnięcia sukcesu
-W prezentacji nawiązanie do tego co było trenowane i jest znane zawodnikom. Jednocześnie przekazanie pewności co do możliwości wybranych działań, przypominając głównie wcześniejsze sukcesy czy udane akcje tak na poziomie indywidualnym jak i zespołowym.
-Używane słownictwo powinno być zwyczajne zarówno na odprawie jak i na treningu. Ważny temat filozofii gry, gdzie jest wiele zawartości powinno się omawiać w krótkich zdaniach co ułatwi przekaz i zrozumienie. Język nie powinien zostawiać wątpliwości u zawodników.
-Wyjaśnienie wątpliwości, które powinny być zminimalizowane jeśli zespół jest przeszkolony i przyzwyczajony do komunikacji, zarówno w działaniach indywidualnych jak i współdziałaniach z kolegami z zespołu. Wystawienie zawodników, dla których niektóre aspekty nie są oczywiste może powodować zakłócenia w pracy drużyny.
-Czas, w którym zawodnicy zmieniają szatnie, mają masaże, robią rozgrzewkę itd. może być wykorzystany do tego, aby udzielić indywidualnych wskazówek, które wzmocnią przekaz z odprawy zespołowej. W szczególności dotyczy to zawodników, u których zaobserwuje się oznaki wątpliwości. Można również stymulować największych introwertyków, a największe autorytety zachęcić do tego, aby wspierały i pobudzały ich podczas meczu z placu gry. Mogą też przypominać o różnych zachowaniach taktycznych podczas spotkania.
Bądźcie obserwatorami i rozpoznawajcie specyfikę poszczególnych graczy podczas odbioru przekazu.
Można popełnić błąd zarówno dając za dużo jak i za mało informacji. Doświadczenie powinno być używane jako doradca w każdej sytuacji.
-W momencie wyjścia na boisko, przypomnieć 3 lub 4 najważniejsze wskazówki jak ma wyglądać komunikacja między defensywą, a ofensywą, powrót do ustawienia wyjściowego, solidarność i praca w grupie, zaufanie i pewność w wybranej taktyce itd.
W.M.: Jak wyglądała u Ciebie analiza gry przeciwnika na odprawie przed meczowej?
M.E.: Charakterystyka grupy, morale zawodników, zdolność do przyswajania informacji w danym momencie, okoliczności rywalizacji, ostatnie rezultaty, stan psychiczny itd. powinny być w danym momencie parametrami, które należy mieć na względzie co do długości przekazywanej informacji, sposobu jej przekazywania i tonu, którego należy używać.
Jest rzeczą interesującą, żeby w danych, konkretnych momentach przekazywania informacji przemycić jakiś żartobliwy temat, który pozwoli na wprowadzenie trochę radości celem uniknięcia odprawy, który byłaby kompletnie surowa i ciężka do przetrawienia dla zawodników.
Jest bardzo ważne utrzymać uwagę trenera jak i zawodników, na co jest potrzebna koncentracja na tym co się przekazuje, przyzwyczajanie się do wyjaśniania z prostotą i naturalnością oraz używanie różnych tonów głosów, żeby uniknąć monotonii.
Pewność, którą oferuje trener w przekazie informacji jest czymś fundamentalnym, aby uzyskać wiarygodność w oczach zawodników.
W.M.: Na koniec chcę Cię zapytać o Vincente del Bosque. Widzę, że jesteście dobrymi znajomymi. Jak się poznaliście?
M.E.: W drugiej połowie lat 90 będąc w Real Sociedad na pozycji dyrektora sportowego, podróżowałem poszukując zawodników. Wtedy Vincente del Bosque był odpowiedzialny w Realu Madry za szukanie zawodników i podpisywanie z nimi kontraktów. Dzięki temu często spotykaliśmy się na różnych stadionach obserwując mecz i tak narodziła się nasza znajomość i przyjaźń. To znaczy, że znamy się od 20 lat. Następnie prowadziliśmy konferencję w Badajoz i potem wiele razy odwiedzałem go kiedy był już selekcjonerem reprezentacji Hiszpanii.
Mikel Etxarri: Są trzy poziomy kursów: A, B oraz PRO. Na przedmiocie z taktyki prowadzimy zarówno zajęcia teoretyczne jak i praktyczne. Mamy przeznaczone treści dla każdego poziomu. Na poszczególnych etapach umieszczamy odpowiednie zawartości, które trenerzy-edukatorzy realizują w określonych tematach: podstawy taktyki w defensywie i ofensywie, filozofia gry, obserwacja gry, systemy, taktyki, metodologie treningu, style i modele gry etc.
W.M.: Jaki sposób polecisz trenerom, aby sami(poza kursami) doskonalili swój warsztat w tej dziedzinie?
M.E.: Polecam trenerom, żeby byli obserwatorami gry, wyłapywali udane działania oraz błędy podczas meczu, opisywali i definiowali to, przygotowywali metodologię treningu dla poprawy gry. Zwracam jednak uwagę jeszcze raz: należy obserwować grę i możliwe rozwiązania, i to nie tylko w strefie, gdzie znajduje się piłka. Ważne jest także, aby przewidywać wydarzenia, które mogą mieć miejsce na boisku. Kolejną rzeczą jest wymiana wiedzy i spostrzeżeń z innymi trenerami.
W.M.: Co według Ciebie powinno być priorytetem w nauczaniu piłki nożnej w młodszych kategoriach wiekowych(U7-U12)? Bardziej aspekty techniczne czy może na przykład taktyka indywidualna, a pod koniec tego okresu taktyka grupowa? A może jeszcze coś innego?
M.E.: Każdy z wymienionych aspektów uważam za istotny. Główny celem w przypadku futbolu jest szkolenie wszechstronne. Technika, taktyka, przygotowanie fizyczne, psychologia połączone z właściwym wychowaniem człowieka jako istoty ludzkiej są istotne w przypadku szkolenia piłkarzy. W każdym razie, biorąc pod uwagę fakt, iż technika, przygotowanie fizyczne i psychologia są szczególnie związane z danym graczem, osobiście przykuwam dużą uwagę do taktyki. Wynika to z tego, że taktyka sprawia, że rozumiemy grę, co jest czynnikiem kluczowym w procesie wydajnego uprawiania tego zawodu.
W.M.: Na stronie internetowej konferencji, na której wystąpisz w Polsce (http://www.footballconference.pl/) czytamy, że jesteś mentorem obecnych trenerów PSG oraz Deportivo La Coruna. Kiedy ich uczyłeś?
M.E.: Obaj byli zawodnikami, których trenowałem. Unai był ze mną 4 lata w Real Sociedad, 3 z nich w drugiej drużynie i następnie utrzymywaliśmy kontakt na zasadzie konsultacji czy wymiany informacji.
Gaizka natomiast grał 2 lata z nami w Real Sociedad, a następnie robił trzeci stopień trenerski(najwyższy) ze mną w roli wykładowcy od taktyki i strategii.
W.M.: Wróćmy do taktyki. Ile czasu i w jakich formach poświęcałeś na analizę gry z drużyną pracując jako trener Eibar i Real Sociedad? Jak często i w jakich formach pokazywałeś to zawodnikom? Analiza przedmeczowa, pomeczowa, indywidualna?
Różnie w obu przypadkach. W Eibar mieliśmy mniej możliwości i analizy robiłem z meczów, w których mogliśmy zobaczyć rywala tydzień wcześnie na żywo. Korzystałem też z notatek zebranych od znajomych trenerów, z którymi wymienialiśmy się informacjami przez telefon.
Zawodnicy byli informowani w czasie treningów w tygodniu, w szczególności w dniu, w którym robiliśmy trening najbardziej zbliżony do meczu. W naszym przypadku była to środa. Następnie wplataliśmy informacje w nasze treningi w kolejne dni, by na koniec urządzić pogadankę przed meczem. Dokładnie 2,5 h przed jego rozpoczęciem w sali hotelu, znajdującego się w pobliżu stadionu.
W Realu Sociedad było to już robione dużo bardziej profesjonalnie. Mieliśmy już dostępne materiały wideo z wszystkich meczów swoich i rywala, dzięki czemu przekaz informacji zawodnikom był dużo bardziej efektywny, ale metodologia była ta sama. Analiza robiona była na podstawie poprzednich meczów rywala. Rozmawialiśmy o tym jakie będą nasze intencje w grze. Następnie w pierwszym treningu pomeczowym, analizowaliśmy naszą grę. Polegało to na wykrywaniu naszych powodzeń oraz błędów, przygotowaniu działań poprawiających naszą grę i planowaniu zawartości treningowych. Analiza przedstawiana była w grupie, a także na spotkaniach indywidualnych z zawodnikami.
Podzielę się z tobą moim protokołem, który jest przewidziany do mojej książki o Taktyce w treningu i meczu. Mówi on o treściach, jakie powinny być zawarte na odprawie przedmeczowej.
TREŚCI:
-Przedstawienie lub potwierdzenie składu wyjściowego oraz listy osób zajmujących strefę zmian
-Potwierdzenie taktyki zespołu, którą chce się zastosować w czasie meczu
-Poinformowanie naszych zawodników według uznania o mocnych i słabych stronach rywala, dając wskazówki w jaki sposób przeciwstawiać się tym mocnym stronom oraz wykorzystywać te słabe.
-Możliwość przedstawienia informacji o składzie rywala lub nie oraz o jego mocnych i słabych stronach powinna być przeanalizowana przez trenera i jego współpracowników przed odprawą. Zbytnie skupienie się na rywalu w czasie analizy może być źle zinterpretowane przez zawodników. Istotne jest zatem wybranie tej części informacji, którą warto zakomunikować.
-Przekazanie formy w jakiej chcemy, aby wyglądała taktyka naszego zespołu w sposób jasny i czytelny, odnosząc się do każdego zawodnika z naszej drużyny. Informujemy go czego od niego oczekujemy, aby przynosiło to korzyść drużynie.
-Bardzo ważne jest przeanalizowanie błędów łatwiejszych do popełnienia przez osobę, szczególnie, gdy uczestniczy w meczu. Robi się to po to, aby przewidzieć te błędy i je unikać. Przykłady:
- Brak uwagi na zawodnikach, którzy są daleko od piłki i gry.
- Chwilowe odprężenie po wybiciu piłki w defensywie.
- Zepsucie pułapki ofsajdowej przez jednego z bocznych obrońców.
- "Opłakiwanie" popełnionych błędów lub sukcesów, których nie udało się osiągnąć bez zwracania uwagi na źródło problemu(przyczyny).
- Złe ustawienie ciała przez nadmierne skupienie się na piłce i rozdzielenie uwagi na inne elementy gry: rywala, odległości, sytuacje na boisku etc.
-Wskazanie sposobów na unikanie tych błędów we własnej drużynie i wykorzystanie tych, które popełni przeciwnik
-Przypomnienie, że w piłce nożnej właściwe wykorzystanie małych detali zbliża do osiągnięcia sukcesu
-W prezentacji nawiązanie do tego co było trenowane i jest znane zawodnikom. Jednocześnie przekazanie pewności co do możliwości wybranych działań, przypominając głównie wcześniejsze sukcesy czy udane akcje tak na poziomie indywidualnym jak i zespołowym.
-Używane słownictwo powinno być zwyczajne zarówno na odprawie jak i na treningu. Ważny temat filozofii gry, gdzie jest wiele zawartości powinno się omawiać w krótkich zdaniach co ułatwi przekaz i zrozumienie. Język nie powinien zostawiać wątpliwości u zawodników.
-Wyjaśnienie wątpliwości, które powinny być zminimalizowane jeśli zespół jest przeszkolony i przyzwyczajony do komunikacji, zarówno w działaniach indywidualnych jak i współdziałaniach z kolegami z zespołu. Wystawienie zawodników, dla których niektóre aspekty nie są oczywiste może powodować zakłócenia w pracy drużyny.
-Czas, w którym zawodnicy zmieniają szatnie, mają masaże, robią rozgrzewkę itd. może być wykorzystany do tego, aby udzielić indywidualnych wskazówek, które wzmocnią przekaz z odprawy zespołowej. W szczególności dotyczy to zawodników, u których zaobserwuje się oznaki wątpliwości. Można również stymulować największych introwertyków, a największe autorytety zachęcić do tego, aby wspierały i pobudzały ich podczas meczu z placu gry. Mogą też przypominać o różnych zachowaniach taktycznych podczas spotkania.
Bądźcie obserwatorami i rozpoznawajcie specyfikę poszczególnych graczy podczas odbioru przekazu.
Można popełnić błąd zarówno dając za dużo jak i za mało informacji. Doświadczenie powinno być używane jako doradca w każdej sytuacji.
-W momencie wyjścia na boisko, przypomnieć 3 lub 4 najważniejsze wskazówki jak ma wyglądać komunikacja między defensywą, a ofensywą, powrót do ustawienia wyjściowego, solidarność i praca w grupie, zaufanie i pewność w wybranej taktyce itd.
W.M.: Jak wyglądała u Ciebie analiza gry przeciwnika na odprawie przed meczowej?
M.E.: Charakterystyka grupy, morale zawodników, zdolność do przyswajania informacji w danym momencie, okoliczności rywalizacji, ostatnie rezultaty, stan psychiczny itd. powinny być w danym momencie parametrami, które należy mieć na względzie co do długości przekazywanej informacji, sposobu jej przekazywania i tonu, którego należy używać.
Jest rzeczą interesującą, żeby w danych, konkretnych momentach przekazywania informacji przemycić jakiś żartobliwy temat, który pozwoli na wprowadzenie trochę radości celem uniknięcia odprawy, który byłaby kompletnie surowa i ciężka do przetrawienia dla zawodników.
Jest bardzo ważne utrzymać uwagę trenera jak i zawodników, na co jest potrzebna koncentracja na tym co się przekazuje, przyzwyczajanie się do wyjaśniania z prostotą i naturalnością oraz używanie różnych tonów głosów, żeby uniknąć monotonii.
Pewność, którą oferuje trener w przekazie informacji jest czymś fundamentalnym, aby uzyskać wiarygodność w oczach zawodników.
W.M.: Na koniec chcę Cię zapytać o Vincente del Bosque. Widzę, że jesteście dobrymi znajomymi. Jak się poznaliście?
M.E.: W drugiej połowie lat 90 będąc w Real Sociedad na pozycji dyrektora sportowego, podróżowałem poszukując zawodników. Wtedy Vincente del Bosque był odpowiedzialny w Realu Madry za szukanie zawodników i podpisywanie z nimi kontraktów. Dzięki temu często spotykaliśmy się na różnych stadionach obserwując mecz i tak narodziła się nasza znajomość i przyjaźń. To znaczy, że znamy się od 20 lat. Następnie prowadziliśmy konferencję w Badajoz i potem wiele razy odwiedzałem go kiedy był już selekcjonerem reprezentacji Hiszpanii.
W.M.: Dziękuję za rozmowę.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------
Strona konferencji z Mikelem Etxarri w Warszawie 21 stycznia:
http://www.footballconference.pl/
--------------------------------------------------------------------------------------------------------
Strona konferencji z Mikelem Etxarri w Warszawie 21 stycznia:
http://www.footballconference.pl/
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz